Vua Hàm Nghi

(1872-1943)

Tên đầy đủ: Nguyễn Phúc Ưng Lịch
Quốc tịch: Việt Nam
Ngày sinh: 3 tháng 8 năm 1871
Nơi sinh: Huế, Đại Nam
Ngày mất: 14 tháng 1 năm 1944
Nơi mất: Alger, Algérie, Pháp

Vua Hàm Nghi tên là Nguyễn Phúc Ưng Lịch, còn có tên là Minh. Ông là con thứ 5 của Kiên Thái Vương Nguyễn Phúc Hồng Cai và bà Phan Thị Nhàn, sinh ngày 17 tháng 6 năm Tân Mùi (3-8-1871).

Sau khi vua Kiến Phúc mất, ngày 12 tháng 6 năm Giáp Thân (2-8-1884) Ưng Lịch được đưa lên ngôi Vua, đặt niên hiệu là Hàm Nghi lúc mới 14 tuổi. Binh biến năm Ất Dậu (5-7-1885) xảy ra, vua Hàm Nghi cùng quần thần ra Tân Sở, phát hịch Cần Vương, phát động phong trào kháng Pháp trên toàn quốc. Quân Pháp nhiều lần kêu gọi Hoàng đế quay về nhưng thất bại.

Ngày 30 tháng 10 năm 1888, tên Trương Quang Ngọc (người hầu của Hoàng đế) bị Pháp mua chuộc nên đem người bắt vua Hàm Nghi dâng cho Pháp. Vua Hàm Nghi bị quân Pháp bắt đi đày ở Algérie vào ngày 13 tháng 1 năm 1889. Vua sống ở đó cho đến lúc mất (4-1-1943), thọ 72 tuổi. Vua Hàm Nghi có 3 người con (1 trai, 2 gái).

Cột mốc:

1871: Ông là con thứ năm của Kiên Thái vương Nguyễn Phúc Hồng Cai và bà Phan Thị Nhàn, sinh ngày 17 tháng 6 năm Tân Mùi, tức 3 tháng 8 năm 1871.

1884 Hàm Nghi được các phụ chính đại thần Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết đưa lên ngôi ở tuổi 13

1885: Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi ban bố chiếu Cần Vương chống Pháp

1888: vua Hàm Nghi bị đưa xuống chiếc tàu mang tên "Biên Hòa" vượt đại dương đến thủ đô Alger của Algérie.

1904: Hàm Nghi đính hôn với cô Marcelle Laloe, con gái của ông Laloe Chánh án tòa Thượng phẩm Alger.

1944: Hàm Nghi qua đời vì bệnh ung thư dạ dày tại biệt thự Gia Long, thủ đô Alger. Ông được chôn cất ở Thonac(quận Sarlat-la-Canéda), vùng Nouvelle-Aquitaine, nước Pháp.

Vua Hàm Nghi (1884-1885)