Thanh Nhân Tông - Gia Khánh (1760-1820)

Thanh Nhân Tông - Gia Khánh

(1760-1820)

Tên đầy đủ: Ái Tân Giác La Vĩnh Diễm
Quốc tịch: Mãn Châu (Trung Quốc)
Ngày sinh: 13 tháng 11 năm 1760
Nơi sinh: Viên Minh Viên, Bắc Kinh
Ngày mất: 2 tháng 9 năm 1820 (59 tuổi)
Nơi mất: Tị Thử Sơn Trang, Hà Bắc

Thanh Nhân Tông tên húy là Ái Tân Giác La Vĩnh Diễm, Hãn hiệu Tát Y Thập Nhã Nhĩ Đồ Y Lỗ Cách Nhĩ Đồ hãn, Tây Tạng tôn hiệu Văn Thù Hoàng đế, là vị Hoàng đế thứ 7 của nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc Mãn Châu. Ông cai trị từ năm 1796 đến năm 1820 và chỉ dùng niên hiệu Gia Khánh nên ông còn được gọi là Gia Khánh Đế.

Năm Càn Long thứ 38 (1773), Càn Long Đế bí mật chọn ông làm Hoàng thái tử. Tiếp vào năm Càn Long thứ 60 (1796), Càn Long Đế do không muốn thời gian trị vì của mình lớn hơn Hoàng tổ phụ Thanh Thánh Tổ Khang Hi Đế mà mình ngưỡng mộ, đã thiện nhượng cho Gia Khánh Đế để lên làm Thái Thượng hoàng, nhưng vẫn tiếp tục nắm quyền quyết định các việc lớn, sử gọi là Huấn chính biện pháp.

Trong thời gian trị vì của mình, Gia Khánh Đế đã có những hành động nỗ lực khôi phục lại triều Thanh sau một thời gian dài bị lũng đoạn bởi Hòa Thân, một tham quan nổi tiếng dưới thời Càn Long. Một trong những việc nổi tiếng nhất ông làm là hành quyết Hòa Thân, trừ nạn tham nhũng và tích cực chống buôn thuốc phiện ở Trung Hoa.

Tuy nhiên trong thời kỳ trị vì của Gia Khánh, mâu thuẫn xã hội gay gắt, nha phiến lưu nhập Trung Quốc, vì vậy việc chống nạn tham nhũng không mấy khởi sắc. Sử gia gọi thời kỳ này là Gia Đạo trung suy.